September 26, 2023
vilom shabd in hindi

Vilom Shabd in Hindi : जानें Important विलोम शब्द List & Pdf Download

Vilom Shabd in Hindi : जानें Important विलोम शब्द List & Pdf download: इस पेज पर आपको जितने भी (Vilom shabd in hindi) विलोम शब्द (Opposite word) विरुद्धार्थी शब्द (virudharthi shabd), देखने को मिलेंगे वो सारे बहुत ही Exam के लिए important हैं, और ये विलोम शब्द या आप कह सकते हो विपरीतार्थक शब्द बहुत बार प्रतियोगिता परीक्षा में पूछे गए हैं। इसलिए आप यदि आप किसी की तैयारी कर रहे हैं तो इन को ध्यान से पढ़िए।

सम्पूर्ण हिंदी व्याकरण

डाउनलोड कीजिए विलोम शब्द की पीडीएफ नीचे दिए गए लिंक से

विलोम शब्द किसे कहते हैं?

विलोम शब्द अर्थात किसी शब्द के अर्थ के विपरीत अर्थ वाला शब्द उस शब्द का विलोम शब्द कहलाता है। विलोम शब्द को आप विपरीतार्थक शब्द या विरुद्धार्थी शब्द व उल्टा शब्द भी कह सकते हैं।

उदाहरण – दिन का विलोम शब्द रात होता है।
इसमें दिन रात के विपरीत हैं तो दिन और रात एक दूसरे के विलोम शब्द कहलायेंगे।

Vilom Shabd in Hindi : जानें Important विलोम शब्द List & Pdf

हम आपको पीडीऍफ़ भी इस पोस्ट में अंत में देंगे आप वहां से डाउनलोड भी कर सकते हैं।

GK, GS, Maths, Reasoning Quiz के लिए टेलीग्राम चैनल ज्वाइन करें - Join
(विलोम शब्द) vilom shabd in hindi
वीर (veer) कायर (Kayar)
उपकार (Upkar) अपकार (apkar)
अनुज (Anuj) अग्रज (Agraj)
राजा (Raja) रानी (Raani), प्रजा (Praja), रंक (Rank)
सुबह (Subah) शाम (Shaam)
धरती (Dharti) गगन (Gagan)
प्रशंसा (Prashansa) निंदा (Ninda)
विद्वान (Vidhwan) मुर्ख (Murkh)
विशाल (Vishal) क्षुद्र (Kshudra)
अमर (Amar) मर्त्य (Mraty)
उदय (Uday) अस्त (Ast)
शीतल (Sheetal) उष्ण (Ushn)
गहरा (Gahra) छिछला (Chhichhla)
गुण (Gun) अवगुण (Avgun)
विश्वास (Viswas) अविश्वास (Avishwas)
अंधकार (Andhkar) प्रकाश (Prakash), आलोक (Alok)
आकाश (Aakash) पाताल (Patal)
आलसी (Alsi) उद्यमी (Udhyami), परिश्रमी (Prishrami), कर्मठ (Karmath)
आसमान (Aasman) धरती (Dharti)
कठिन (Kathin) सरल (Saran)
कायर (Kayar) वीर (veer)
धनवान (Dhanwan) धनहीन (Dhanheen)
लाभ (Labh) हानि (Hani), क्षति (Kshati)
जीवन (Jeevan) मरण (Maran), मृत्यु (Mratyu)
दुष्ट (Dusht) सज्जन (Sajjan)
रात (Raat) दिन (Din)
शाश्वत (Sharshwat) क्षणिक (Kshanik)
सुंदर (Sundar) कुरूप (Kuroop)
अनिवार्य (Anivary) वैकल्पिक (Vaikalpik)
इच्छा (Ichha) अनिच्छा (Anichha)
उत्तम (Uttam) अधम (Adham)
नभ (Nabh) भू (Bhoo)
निर्माण (Nirman) ध्वंश (Dhwansh), नाश (Nash)
नूतन (Nutan) पुरातन (Puratan)
मधुर (Madhur) कटु (katu), कर्कश (Karkash)
स्वतंत्र (Swatantra) परतंत्र (Partantra)
अग्रज (Agraj) अनुज (Anuj)
अनुकूल (Anukool) प्रतिकूल (Pratikool)
अर्थ (Arth) अनर्थ (Anarth)
आदर (Adar) अनादर (Anadar), निरादर (Niradar)
उचित (Uchit) अनुचित (Anuchit)
उत्थान (Utthan) पतन (Patan)
उपयोगी (Upyogi) अनुपयोगी (Anupayogi)
कृतज्ञ (Kratgya) कृतघ्न (Kratghn)
प्राचीन (Pracheen) नवीन (Naveen), अर्वाचीन (Arwachin), आधुनिक (Aadhunik)
व्यक्तित्व (Vyaktitwa) व्यक्तित्वहीन (Vyaktiswaheen)
सज्जन (Sajjan) दुर्जन (Durjan), खल (Khal), दुष्ट (Dusht)
सफलता (Safalta) असफल (Asafal)
सुरक्षित (Surakshit) असुरक्षित (Asurakshit)
सुराज (Suraaj) क़ुराज (Kuraaj)
अमृत (Amrat) विष (Vish)
आज (Aaj) कल (Kal)
उदार (Udar) अनुदार (Anudar), कृपण (Krapan)
गुलाम (Gulam) आजाद (Aazad)
डर (Dar) निड़र (Nidar)
धनी (Dhani) निर्धन (Nirdhan), दरिद्र (Daridra)
पाप (Paap) पुण्य (Punya), निष्पाप (Nishpap)
पुरस्कार (Purshkar) तिरस्कार (Tirskar), दण्ड (Dand)
सघन (Saghan) विरल (Viral)
सरल (Saral) कठिन (Kathin), कुटिल Kutil, जटिल (Jatil)
उन्नति (Unnati) अवनति (Avnati)
ज्ञान (Gyan) अज्ञान (Agyan)
मीठा (Meetha) कड़वा (Kadwa), फीका (Feeka)
विजय (Vijay) पराजय (Prajay)
सम्मान (Samman) अपमान (Apmaan)
कठोर (Kathor) कोमल (Komal), मृदुल (Mradul)
कोमल (Komal) कठोर (Kathor)
चंचल (Chanchal) स्थिर (Sthir), एकाग्र (Ekagr), शांत (Shant), चित्त (Chit), गंभीर (Gambhir)
निर्मल (Nirmal) मलिन (Maleen)
परिश्रम (Parishram) विश्राम (Vishram), अनुद्यम (Anudhyam)
प्रसन्नता (Prashanta) खेद (Khed)

ǚ

अ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

vilom shabd in hindi

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
अंत आदि अंकटक कंटकित
अंतरंग बहिरंग अछत विछत
अंतद्वर्न्द्व बहिद्वर्न्द्व अछम सछम
अंतमुर्खी बहिमुर्खी अदृश्य दृश्य
अंदर बाहर अस्तित्व आस्तित्व
अंधकार प्रकाश अर्हता अनर्हता
अकर्मक सकर्मक अभिमुख प्रतिमुख
अकाल सुकाल अभिप्रेत अनभिप्रेत
अग्र पस्च अधिमूल्यन अवमूल्यन
अगला पिछला अवर प्रवर
अच्छा बुरा अवनति उनति
अधम उत्तम अपर्ण ग्रहण
अध्यवसाय अनध्यवसाय अभिज्ञ अनभिज्ञ
अधोमुखी उध्वर्मुखी अनागत विगत
अधोगामी उध्वगामी अधिकृत अनधिकृत
अति अल्प अथाह छिछला
अथ इति अनाथ सनाथ
अनुकूल प्रतिकूल अविचल विचल
अपर्ण ग्रहण अविस्मरणीय विस्मरणीय
अनिवार्य वैकल्पिक अनुराग विराग
अच्युत च्युत अग्रज अनुज
अस्त उदय अवनि अम्बर
अवनत उनत अस्त्रीकरण निस्त्रीकरण
अनुलोम प्रतिलोम/विलोम अवलम्ब निरालम्ब
अमित परिमित अघत अनुद्यत
अपकार उपकार अनुक्रिया प्रतिक्रिया
अस्थिर स्थिर अपशकुन शकुन
आरोह अवरोह अचल चल
अपचय उपचय अनायास सायास
अभिशाप वरदान अध: पतन उत्थान
अपव्यय मितव्यय अतिथि आतिथेय
अनन्त अन्त अल्पायु दीर्घायु
अधूरा पूरा अस्तित्व अनस्तित्व
अल्पसंख्यक बहुसंख्यक अपना पराया
अल्पज्ञ बहुज्ञ अपेछा उपेछा
अशक्त सशक्त अत्यधिक स्वल्प
असीम ससीम अनुरिक्त विरिक्त
अपराध निरपराध अर्जन वर्जन
अभिसरण अपसरण अवकाश अनवकाश
अवाक् सवाक अछर छर
अग्नि जल अमर मर्त्य
अहिंसा हिंसा अर्थ अनर्थ
अर्वाचीन प्राचीन अगम सुगम
अल्पमत बहुमत अमृत विष
अपमान सम्मान अभ्यास अनभ्यास
अज्ञ विज्ञ अमावस्य पूर्णिमा
अलभ्य लभ्य अनुग्रह विग्रह
अच्छा बुरा अन्वय अनन्वय
अधुनातन पुरातन अधिक कम
अशन अनशन अक्रूर क्रूर
असम्भव सम्भव अतिवृष्टि अनावृष्टि
अभ्यस्त अनभ्यस्त अल्प प्रचुर
अनुमत अननुमत अमीर गरीब

 

आ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
आकाश पाताल आकर्षण विकर्षण
आहार निराहार आक्रमण प्रतिछण
आगत अनागत आस्तिक नास्तिक
आगामी विगत आत्मीय अनात्मीय
आचार अनाचार आत्मविस्वाश आत्मसंशय
आदर अनादर/निरादर आलोक तिमिर
आतुर अनातुर आवश्यक अनावश्यक
आश्रित अनाश्रित आरोही अवरोही
आध्यात्मिक भौतिक आय व्यय
आविर्भाव तिरोभाव आयात निर्यात
आदत अनादत आत्यंतिक परिमित
उत्साह निरुत्साह आशंका विस्वास
आरोहण अवरोहण आघात अनाघात
आग्रह दुराग्रह आहन विसर्जन
आधार निराधार आकीर्ण विकीर्ण
आग पानी आकस्मिक सामयिक
आशा निराशा आमिष निरामिष
आशावादी निराशावादी आनन्दमय विसादपूर्ण
आशीष अभिशाप आभ्यन्तर बाहा
आगमन प्रस्थान आर्ष अनार्ष
आकुंचन प्रसारण आराध्य दुरध्या
आसक्त अनासक्त आवर्तक अनावर्तक/विवर्तक
आहात अनाहत आद्य अन्त्य
आस्था अनास्था आरम्भ अन्त
आरूढ़ अनारूढ़ आहूत अनाहूत
आजादी गुलामी आमंत्रित अनामंत्रित
आदि अन्त आहार्य अनाहार्य
आवृत अनावृत आडम्बर सादगी
आश्चर्य अनाश्चर्य आर्य अनार्य
आर्द्र शुष्क आज्ञा अवज्ञा
आरम्भ अंत आदान प्रदान
आकलन विकलन आदर्श यथार्थ
आदरणीय निरादरणीय आस्तिक नास्तिक

 

इ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम
इच्छुक अनिच्छुक इज्जत बेइज्जत
इष्ट अनिष्ट इधर उधर
इच्छा अनिच्छा इहलोक परलोक
इति अथ इतिश्री श्री गणेश

 

ई शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम शब्द  विलोम
ईहा अनीहा ईश अनीश
ईश्वर अनीश्वर ईप्सित अनिप्सित
ईमानदार बेइमान ईडा निन्दा

 

उ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
उत्तम अधम उच्च निम्न
उदय अस्त उपयुक्त अनुपयुक्त
उपमान व्यतिरेक उपादेय अनुपादेय
उत्तर दछिण उल्लास विशाद
उत्थान पतन उन्मुख विमुख
उद्घाटन समापन उज्जवल धूमिल
उत्पति विनाश उचित अनुचित
उन्नयन पलायन उस्ताद चेला
उर्वरा बजर उत्कृट नित्कृट
उचित अनुचित उत्तीर्ण अनुतीर्ण
उक्त अनुक्त उन्मत अनुंमत
उत्तीर्ण अनुतीर्ण उदभव अवसान
उदगम विलय उदान्त अनुदान्त
उद्धत विनत उच्छिष्ट अनुच्छिष्ट
उषा संध्या उदित अस्त
उदार अनुदार उद्वेग निरुद्वेग
उष्ण शीतल उत्तेजन प्रशमन
उपमेय अनुपमेय उपसर्ग प्रत्यय
उत्कर्ष अपकर्ष उपस्थित अनुपस्थित
उन्मूलन रोपण उल्लघन अनुल्लघन
उधार नकद उपार्जित अनुपार्जित
उग्र सौम्य उदग्र अनुदग्र
उदयाचल अस्ताचल उन्नत अवनत
उपयोग अनुप्रयोग उन्मीलन निमिलान

 

ऊ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ऊष्मा शीतलता ऊँच नीच
ऊर्ध्व अधो ऊधम विनय

 

ऋ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ऋजु वक्र ऋण धन
ऋत अनृत ऋद्धि विपन

 

ए, ऐ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
एकत्र विकीर्ण एकाधिकार सर्वाधिकार
एक अनेक एकेश्वरवाद बहुदेववाद
एड़ी चोटी एकार्थक अनेकार्थक
एकाग्र चंचल एकाग्रचित अन्यमनस्क
एकता अनेकता एषणा अनेषणा
एकांगी अनेकांगी एकल समूह
एकपछिय बहुपछिय एकमुखी बहुमुखी
ऐहिक पारलौकिक ऐन्द्री इंद्र
ऐतिहासिक अनैतिहासिक ऐच्छिक अनैच्छिक
ऐक्य अनैक्य ऐश्वर्य अनेश्वर्य

 

ओ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ओजस्वी निस्तेज ओछा गंभीर
ओतप्रोत विहीन ओह वाह

 

औ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
औरत मर्द औरस दन्तक
औपचारिक अनौपचारिक औषधि अनौषधि
औचित्य अनौचित्य औदार्य अनोदार्य
औदित्य अनोदित्य

 

क शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
कर्कश सुशील कापुरुष पुरुषार्थी
कलंकित निष्कलंक कसूर बेकसूर
कनिष्ठ ज्येष्ठ क़ानूनी गैरकानूनी
काटय अकाटय कोलाहल शांति
क्रय विक्रय कामी ब्रह्यचारी
कुटित सरल कुंठित अकुंठित
कर्मठ निकंम्मा कुपथ सुपथ
कुरूप सुरूप कल्पनातीत कल्पनीय
कृष्ण शुक्ल कुव्यवस्था सुव्यवस्था
कर्तज्ञ अकृतज्ञ कार्य अकार्य
कृपा अकृपा करुण निष्ठुर
कृत अकृत कटु मधुर
कृपण उदार कड़ा मुलायम
कुफल सुफल कपट निष्कपट
कृष पुष्ट कलयुग सतयुग
कुख्यात दिख्यात कपूत सपूत
कुबुद्धि सुबुद्धि कोमल कठोर
कुकृति सुकृति कर्मण्य अकर्मण्य
कुलटा पतिव्रता कर्षण विकर्षण
क्रम व्यतिक्रम कुलदीप कुलांगर
कड़वा मीठा कुसुम वज्र
कीर्ति अपकीर्ति कृतिम प्राकृत
क्रोध छमा कारण अकारण
कल्याण अकल्याण क्रूर सदय
कायर साहसी

 

ख शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
खण्डन मण्डन खाली भरा
खिलना मुरझाना खुशकिस्मत बदकिस्मत
खगोल भूगोल खुशमिजाज बदमिजाज
खरीदना बेचना खूबसूरत बदसूरत
खुश नाखुश खास आम
खुला बंद खीझना रिझना
खल साधु/सज्जन ख्यात कुख्यात
खाद्य अखाद्य खेचर भूचर
खर्च आमदनी खरा खोटा
खेद प्रसन्नता

 

ग शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
गणत्रंत राजतंत्र गहन विरल
गुप्त प्रकट गंभीर अगंभीर
गर्म ठंडा गगन पृथ्वी
गहरा छिछला ग्रहण त्याग
गति अवरोध गुनहगार बेगुनाह
गद्य पघ गम्य अगम्य
गृही त्यागी गिला सूखा
गृहीत त्यक्त ग्राम्य नागर
ग्राम नगर ग्रस्त मुक्त
गोरी साँवली ग्रथित विकीर्ण
गाढ़ा पतला गुरु लघु
गौरव लाघव गुण दोष
गृहस्त सन्यासी गुरुत्व लघुत्व
गरल सुधा गूढ़ प्रकट
गरिमा लघिमा गीत अगीत
गत आगत गेय अगेय
गौरछण गोभछण गोचर अगोचर
गोचर आगमन

 

घ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
घर बाहर घृणा प्रेम
घटना बढ़ना घाटा लाभ
घटाना बढ़ाना घना विरल
घटक समुदाय घना छीतरा
घात प्रतिघात घटित अघटित
घोषित अघोषित घरेलु बाहरी
घोष अघोष

 

च शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
चर अचर चंड शांत
चतुर मूढ़ चेतन अचेतन
चढ़ाव उतार चिकना खुरदरा
चल अचल चाहा अनचाहा
चर्चित अचर्चित चेन बेचैन
चाटुकार स्वाभिमानी चिन्तित निश्चिंत
चारु अचारू चिरायु अल्पायु
चित्र विचित्र चिरतन नस्वर
चिर अचिर चिरस्थयी अल्पस्थायी
चोर साधु चपल स्थिर
चचू अयशस्वी चेष्टा निश्चेष्टा

 

छ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
छल निश्छल छूत अछूत
छली निशछली छोटा बड़ा
छादन प्रकाशन छोरा छोरी
छाया आतप छुटकारा बन्धन
छात्र छात्रा छॉह धुप
छिन सलग्न छरहरा थुलथुल

 

ज शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
जड़ चेतन जाति विजाति
जटिल सरल जाड़ा गर्मी
जन्म मृत्यु जीवन मरण
जंगम स्थावर जागरण शयन
जय पराजय जागना सोना
जाति विजाति ज्येष्ठ कनिष्ठ
जागृत सुषुप्त ज्वार भाटा
जीत हार ज्योति तम
जड़ता चेतनता जेय अजेय
जल थल/स्थल/निर्जल जीर्ण अजीर्ण
जवानी बुढ़ापा जातीय विजातीय
जर्जत अछत जालिम रहमदिल
जननी जनक जाली असली
जोड़ घटाव जागर अनवधानता

 

झ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
झगड़ा शांति झूठ सच
झंकृत निस्तब्ध झोपड़ी महल
झंझा तूफानी झकझकागट धुंधला
झंझट निश्चिंतता

 

“ट शब्द” से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
टल अटल टीका भाष्य
टकसाली सामान्य टूटना जुड़ना

 

ठ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ठहरना जाना ठीक गलत
ठंडा गर्म ठोस तरल
ठाठ सादगी ठौर कुठौर

 

ड शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
डर निडर डाल पती
डाल सदभाव डिम्भ निराडंबर
डिम्ब अछोम

 

ढ़ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ढंग कुढंग/बेढंग ढाढ़स त्रास/निरुत्साह
ढरना रुकना ढ़ाल तलवार
ढालू समतल ढील विनम्र

 

त शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
तरल ठोस तप्त शीतल
तरुण वृद्ध तृषा तृप्ति
तट मझधार ताजा बासी
तल अतल तीक्ष्ण कुंठित
तन्द्रा जागरण तीव्र मंद
तृष्णा वितृष्णा तुलनीय अतुलनीय
तर्कपूर्ण कुतर्कपूर्ण तुच्छ महान
तृप्त अतृप्त तेज धीमा
त्यक्त गृहीत तेजस्वी निस्तेज
तामसिक सात्विक तुकान्त अतुकान्त
तितिक्षा असहिष्णुता त्वरि मंथर
तिमिर प्रकाश

 

थ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
थकावट स्फूर्ति थोक फुटकर/खुदरा
थोड़ा बहुत थिर गतिवान

 

द शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
दयालु निर्दयी दुराचारी सदाचारी
दृश्य अदृश्य दुर्गति सुगति
दृढ़ अदृढ़ दुश्कर सुकर
दक्षिण उत्तर द्वैत अद्वैत
दरिंद्र सम्पन्न दुर्लभ सुलभ
दानी कृपण द्वेष सदभावना
दिवा रात्रि देशभक्त देशद्रोही
दीर्घायु अल्पायु दुष्प्रभाव सुप्राय
दुर्बल सबल दाखिल ख़ारिज
देनदार लेनदार दीर्घ हस्व
दण्ड पुरुस्कार दुराचार सदाचार
दैत्य देव देह विदेह
दाता सुम देव दानव
द्वंद्व निद्वंद्व देय अदेय
दुर्जन सज्जन देन लेन
दुष्ट भला देर जल्दी
दूषित स्वच्छ दक्ष अदक्ष
दिव्य अदिव्य दक्षिण वाम
दास स्वामी दुःशील सुशील

 

ध शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम शब्द  विलोम
धरा गगन ध्रुव अस्थिर
धवल श्याम धैर्य अधैर्य
धनी निर्धन धनात्मक ऋणात्मक
धर्म अधर्म धीर अधीर
ध्वंस निर्माण धृष्ट विनीत या विनम्र
धीरता अधीरता

 

न शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम शब्द  विलोम
नकद उधार न्याय अन्याय
नश्वर अनश्वर न्यून अधिक
नख सिख नागरिक ग्रामीण
नवीन प्राचीन नर नारी
नया पुराना निर्गुण सगुण
निषिद्ध विहित निराशा आशा
निस्चल चंचल निरोगी रोगी
निकट दूर निःशुल्क सशुल्क
निरर्थक सार्थक निर्दोष सदोष
निष्काम सकाम नूतन पुरातन
निर्मल मलिन निर्माण विनाश
नत उन्नत निडर कायर
निरक्षण साक्षर निर्धनता धनाढयता
निरामिष सामिष निन्दा स्तुति
नियमित अनियमित निश्चित अनिश्चित
नियंत्रित अनियंत्रित नित्य अनित्य
निर्भीक भयभीत निर्दय सदय
निर्लज्ज सलज्ज निरुजता रुग्णता
निष्ठा अनिष्ठा नेकी बदी
न्यायी अन्यायी नैतिक अनैतिक
नीति अनीति नैसर्गिक अनैसर्गिक
निर्दिष्ट अनिर्दिष्ट नमकहलाल नमकहराम
नीरस सरल

 

प शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम शब्द  विलोम
पण्डित मुर्ख पंरुष कोमल
परिचित अपरिचित परतंत्र स्वतंत्र
प्रकट गुप्त परिश्रम विश्राम
परमार्थ स्वार्थ परा अपरा
पक्षपाती निष्पक्ष पेय अपेय
पसंद नापसंद पूरा अधूरा
प्रसारण संकुचन पैना भोथरा
प्रफुल्ल म्लान पूर्णवर्ती परवर्ती
प्रगति प्रतिगमन परिहार्य अपरिहार्य
पक्का कच्चा पटु अपटु
परोक्ष प्रत्यक्ष पतन उत्थान
प्रोत्साहित हतोत्साहित परिष्कृत अपरिष्कृत
प्रधान गौण पार्थिव अपार्थिव
प्रसंसा निन्दा पाक नापाक
प्रत्यय अप्रत्यय पाप पुण्य
प्रभु भृत्य प्रगल्भ अप्रगल्भ
पवित्र अपवित्र प्रतिष्ठा अप्रतिष्ठा
पुरोगामी पश्चगामी प्रायः अप्रायः
परिमित अपरिमित प्रीति द्वेष
परिणत अपरिणत प्रौढ़ अप्रौढ़
पूर्ण अपूर्ण प्रतिपन्न अप्रतिपन्न
पाच्य अपाच्य प्राकृतिक अप्राकृतिक
पठित अपठित पक्ष विपक्ष
परिग्रही अपरिग्रही पात्र कुपात्र
पोषित अपोषित प्राचीन आधुनिक
पृथक संयुक्त पावन अपावन
प्रजातन्त्र राजतंत्र पाठ्य अपाठ्य
पदोन्नत पदावनत पालक घातक
प्रवेश निर्गम पारदर्शक अपारदर्शक
प्रकाश अन्धकार पिता माता
प्रतीची प्राची पर्व पश्चिम
प्रगतिशील अप्रगतिशील पौष्टिक अपौष्टिक
प्रावैगिक स्थैतिक पूर्ण उत्तर
प्रशस्त अप्रशस्त पूर्णिमा अमावस्य
प्रशिक्षित अप्रशिक्षित पौरस्त्य पाश्चात्य
प्रलय सृष्टि परितुष्ट कुंठित
प्रच्छन्न अप्रच्छन्न प्रज्ञा अविवेक
प्रकृत अप्रकृत प्रत्याशित अप्रत्याशित
प्रतिबंद्ध अप्रतिबंद्ध पतझड़ बसन्त

 

फ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द विलोम शब्द विलोम
फल अफल फूल काँटा
फाटक हाटक फुल्ल म्लान
फैलना सिकुड़ना फिरना स्थिर
फायदा नुकसान फलदायक निष्फल
फजीहत इज्जत

 

ब शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द विलोम
बलवान बलहीन बंधन मोक्ष
बलिष्ठ दुर्बल वृहत लघु
बचपन यौवन बहिष्कार स्वीकार
बड़ा छोटा बहिरंग अंतरंग
बहुत थोड़ा बंध्या स्वीकार
बढ़िया घटिया बोध्य अबोध्य
बर्बर सभ्य बेडौल सुडौल
बहुतायत कमी बिम्ब प्रतिबिम्ब
बेमेल संगत बुढ़ापा जवानी
बाधित अबाधित बुद्धिमान मुर्ख
बंधुत्व शत्रुत्व बुराई भलाई
बाढ़ सूखा बोध अबोध
बाहर भीतर बिहान आज

 

भ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द विलोम
भगवान भगवती भोला चालाक
भय साहस भीषण सौम्य
भव्य अभव्य भन्न अभन्न
भद्र अभद्र भंगूर अभगुर
भक्ष्य अभक्ष्य भोग्य अभोग्य
भंजक योजक भक्त अभक्त
भारी हल्का भलाई बुराई
भाग्य दुर्भाग्य भिन्न अभिन्न
भाव अभाव भुत भविष्य
भयभीत निर्भय भूगोल खगोल
भ्रान्त निभ्रान्त भोगी योगी
भूषण दूषण भोज्य अभोज्य
भावी अतीत भौतिक आध्यात्मिक
भला बुरा भाई बहन
भेद अभेद

 

म शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
महात्मा दुरात्मा मनुज दनुज
मन्द त्वरित मोलिख लिखित
मधु तिक्त मीत अपरिमित
ममता निर्ममता मुसीबत आराम
मानव दांव मुख पृष्ठ
मानवीय अमानवीय मार्जित अमार्जित
मानवता दानवता मूढ़ ज्ञानी
मालिक नौकर मिलन विरह
महीन मोटा मृदुल कठोर
मत विमत मिथ्या सत्य
मसृण रुक्ष मैत्री अमैत्री
मेहमान मेजवान मिश्रित अमिश्रित
मितव्ययिता अमितव्ययिता मूर्त अमूर्त
मीठा कड़वा मित्र शत्रु
मुदित खिन्न मूल निर्मूल
मूक वाचाल मूल्यवान मूल्यहीन
महायोगी महाभोगी मौन मुखर
मान अपमान मोक्ष बंधन
मिट अमिट मरहूम जीवित
महल झोपडी

 

य शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
यश अपयश योग्यता अयोग्यता
यथार्थ कल्पना यौवन बुढ़ापा
याद भूल योग्य अयोग्य
युद्ध शांति योग भोग
योगी भोगी याचक अयाचक
यंत्रणा सुख यत असंयत

 

र शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
रत विरत रुधिबंद्व रूढ़िमुक्त
रक्षक भक्षक रुक्ष मृदु
रचना ध्वंस रौद्र अरौद्र
राग विराग रदद् बहाल
राजा रंग खाली भरा
राक्षस देवता रुदन हास्य
रहमदिल बेरहम रोगी निरोगी
राजतंत्र जनतंत्र राहत प्रकोप
रागी विरागी रिक्त सिक्त
रात दिन रूप कुरूप
रूढ़िवादी स्वच्छान्दतावादी रूचि अरुचि
रंगीन रंगहीन

 

ल शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
लक्ष्य अलक्ष्य लौकिक पारलौकिक
लघु दीर्घ/गुरु लौह अलौह
लचीला कठोर लाघव गौरव
लम्बाई चौड़ाई लुप्त व्यक्त/प्रकट
लाभ हानि लोहित अलोहित
लिप्त निर्लिप्त लापरवाह सावधान
लिखित मौखिक लुभावना घिनौना
लेन देन लक्षित अलक्षित
लोक परलोक लोकातीत साधारण
लोलूप अनासक्त

 

व शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द 

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
वर्तमान भुत विश्लेषण शंश्लेषण
व्यस्त अव्यस्त व्यास समास
व्यक्तिगत सार्वभौम वनस्थल मरुस्थल
वाद प्रतिवाद विरत निरत
विकारी अविकारी विशालकाय क्षीणकाय
विजय पराजय विदग्ध अविदग्ध
विकास हास् विचारित अविचारित
विराट/विशाल क्षुद्र विबुध अविबुध
विशेष साधारण/सामान्य विकृत अविकृत
विनत उददण्ड वशंत पतझड़
विभव पराभव विकल अविकल
वर वधू विघमान अविघमान
विधवा सधवा/सुगहिन वर्ण्य अवर्ण्य
विपन्न सम्पन्न विभक्त अविभक्त
विदाई स्वागत विहित अविहित
व्यष्टि समष्टि वैदिक अवैदिक
विचलित अविचलित विश्वसनीय अविश्वसनीय
विज्ञ अविज्ञ विलम्ब अविलम्ब
विपद सपद विनीत धृष्ट
विरल सुलभ विश्तारण संक्षेपण
व्याप्त अव्याप्त विश्वाश अविश्वाश
व्यग्र अव्यग्र विस्मरण स्मरण
वैमनस्य सौमनस्य विषाद हर्ष
विश्वस्त अविश्वस्त विशिष्ट सामान्य
विस्तीर्ण अविस्तीर्ण वीर कायर
व्यवहृत अव्यवहृत विहित निषेध
वन मरु विद्वान मुर्ख
वृद्ध बालक वेदना परमानंद
विदेशी स्वदेशी विनम्र उच्छृंखल

 

श शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
शुकुन अपशुकुन शयन जागरण
शब्द निःशब्द शांति अशान्ति
शक्ति क्षीणता शासक शासित
शरण अशरण शालीन धृष्ट
शत्रुता मित्रता शिख नख
शस्त्र अस्त्र शोषक पोषक
शिष्ट अशिष्ट शोभनीय अशोभनीय
शिक्षित अशिक्षित शाश्वत क्षणिक
शिक्षा अशिक्षा शोभनीय अशोभनीय
शीर्ष/सिखर  तल तल श्लील अश्लील
शिष्य गुरु शर्मदार बेशर्म
शीतल उष्ण शुष्क आर्द्र
शुभ अशुभ शुर भीरु
शुद्धि अशुद्धि स्वास मच्छावस
शुक्ल कृष्ण शोहरत बदनामी
शुल्क निःशुल्क शोधित अशोधित
शुचि अशुचि शंक निशंक
शेष अशेष शोभन अशोभन

 

स शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द  

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
सभ्य असभ्य स्वामी सेवक
सम्पन्न विपन्न स्वार्थी परार्थी
सत्कार तिरस्कार स्पष्ट अस्पष्ट
सबल दुर्लब संकल्प विकल्प
समावेश अनावेश स्वजाति विजाति
सनाथ अनाथ स्वीकृति अस्वीकृति
सनातनी प्रगतिवादी सामयिक असामयिक
ससीम असीम सामिष निरामिष
सदाचार दुराचार साहस भय
सरल कठिन सात्विक तामसिक
सवर्ण असवर्ण साक्षर निरक्षर
समूल निर्मूल साहचर्य पृथक्करण
सत्य झुट/असत्य सन्निविष्टन निस्तारन
स्थिर चंचल सातत्य असातत्य
सित असित सहयोगी प्रतियोगी
संगत असंगत स्वदेश विदेश
संपन विपद सज्जन दुर्जन
संकोच निःसंकोच सत्कर्म दुष्कर्म
संयोग वियोग स्थावर जंगम
संश्लिट विश्लिट सगुण निर्गुण
सन्त असन्त सृजन विनाश
सन्धि विग्रह सत असत
सपूत कपूत स्थूल सूक्ष्म
सक्षम अक्षम स्वदेशी विदेशी
सुकृति कुकृति सुनाम दुर्नाम
सुदूर निकट सुमुख दुर्मुख
सुमार्ग कुमार्ग सेवित असेवित
सुपथ कुपथ स्तब्ध अस्तब्ध
सुंदर कुरूप सुसाध्य दुःसाध्य
सुपात्र कुपात्र
सुशील दुःशील सुसंगति कुसंगति
सुगन्ध दुर्गंध स्खलित अस्खलित
सुधा गरल स्थिरचित अस्थिरचित
सौभ्य उग्र सुकाल दुष्काल
सचेत अचेत सुगति दुर्गति
सजल निर्जल सुधार्य असुधार्य
सुरीति कुरीति सैद्वान्तिक असैद्वान्तिक
स्पृश्य अस्पृश्य स्मरणीय विस्मरणीय
सुबोध दुर्बोध स्वाभाविक अस्वाभाविक
सौभाग्य दुर्भाग्य स्वार्थ परमार्थ
सुमति कुमति सुखान्त दुखान्त
सुर असुर सुफल कुफल
सुप्रबन्ध कुप्रबन्ध स्याह सफेद
समावेशन अनावेशन स्निग्ध अस्निग्ध
स्वर्ग नरक स्थैर्य अस्थैर्य
संतोष असंतोष स्वावलम्बी परावलम्बी
सरल स्पर्द्धा सहयोग
सहित रहित

 

ह शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

हर्ष विषाद हमदर्द बेदर्द
हमारा तुम्हारा हत अहत
हँसना रोना हिंसा अहिंसा
हस्व दीर्घ हास रुदन
हित अहित ह्रास वृद्धि
हेय ग्राह्रा हार जीत
होनी अनहोनी हानि लाभ

क्ष शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
क्षर अक्षर क्षति लाभ
क्षमा दण्ड क्षुद्र महत
क्षणित शास्वत क्षुब्द शान्त
क्षय अक्षय क्षोभ प्रसन्नता
क्षीण स्वस्थ

 

त्र शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
त्रिकोण षट्कोण त्रिकुटी भृकुटी

 

ज्ञ शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
ज्ञान अज्ञान ज्ञानी मूढ़/मुर्ख
ज्ञेय अज्ञेय ज्ञात अज्ञात

श्र शब्द से शुरू होने वाले विलोम शब्द

शब्द  विलोम  शब्द  विलोम 
श्राप आशीर्वाद श्रोता वक्ता
श्रद्धा अश्रद्धा श्रवण दर्शन
श्रीमान श्रीमती श्रांत प्रसन्न
श्रृंखला विश्रृंखला श्रव्य दृश्य

Ques 1: प्राचीन का विलोम शब्द है?

  • नया
  • नवीन
  • आधुनिक
  • इनमें से कोई नहीं

नवीन

Ques 2: सुन्दर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • असुन्दर
  • कुरूप
  • बदसूरत
  • ये सभी

ये सभी

Ques 3: आदर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अनादर
  • अनोदर
  • अनिरादर
  • निरादर

अनादर

Ques 4: दक्षिण का विलोम शब्द क्या होगा?

  • पश्चिम
  • पूरब
  • वाम
  • दायाँ

वाम

Ques 5: ऊपर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दाॅया
  • निचे
  • उधर
  • इधर

निचे

Ques 6: वीर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अवीर
  • कायर
  • कमजोर
  • शत्रु

कायर

Ques 7: आदि का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अंतिम
  • अंत
  • इति
  • खत्म

अंत

Ques 8: विश्वास का विलोम शब्द क्या होगा?

  • भरोसा
  • अंधविश्वास
  • अविश्वास
  • भूलना

अविश्वास

Ques 9: राजा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • रंक
  • प्रजा
  • जन
  • रानी

रानी

Ques 10: प्रशन्सा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • खुश होना
  • निंदा
  • दुख होना
  • अप्रशन्सा

निंदा

Vilom Shabd in Hindi

Ques 11: उदय का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अस्त
  • ढलना
  • प्रकट होना
  • बंद

अस्त

Ques 12: प्रेम का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दुश्मन
  • धोखा
  • घृणा
  • चयन

घृणा

Ques 13: जल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • थल
  • जलवीहीन
  • धुप
  • पानी

थल

Ques 14: मानव का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दानव
  • दैत्य
  • पुरुष
  • राक्षस

दानव

Ques 15: गुण का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दोष
  • अगुण
  • अवगुण
  • स्वभाव

अवगुण

Ques 16: अच्छा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • बुरा
  • बेकार
  • भला
  • इनमें से कोई नहीं

बुरा

Ques 17: कायर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • निडर
  • साहसी
  • वीर
  • ये सभी

ये सभी

Ques 18: महान का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अल्प
  • क्षुद्र
  • नगण्य
  • अनुचित

क्षुद्र

Ques 19: आज का विलोम शब्द क्या होगा?

  • परसो
  • अभी
  • कल
  • इनमें से कोई नहीं

कल

Ques 20: अर्थ का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अनर्थ
  • मतलब
  • उदाहरण
  • इनमें से कोई नहीं

अनर्थ

Vilom Shabd in Hindi

hindi vyakaran

Ques 21: घर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • मकान
  • बाहर
  • बेघर
  • ये सभी

बाहर

Ques 22: स्वामी का विलोम शब्द क्या होगा?

  • साजन
  • प्राणाधार
  • सेवक
  • दासी

सेवक

Ques 23: अमर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • मर्त्य
  • देव
  • आदित्य
  • इनमें से कोई नहीं

मर्त्य

Ques 24: लघु का विलोम शब्द क्या होगा?

  • गुरु
  • दीर्घ
  • ज्येष्ठ
  • ये सभी

ये सभी

Ques 25: साकार का विलोम शब्द क्या होगा?

  • निराकार
  • आकृषक
  • सुडोल
  • इनमें से कोई नहीं

निराकार

Ques 26: बुद्धिमान का विलोम शब्द क्या होगा?

  • ज्ञानी
  • मूर्ख
  • बुद्धिहीन
  • समझदार

मूर्ख

Ques 27: संस्कृत का विलोम शब्द क्या होगा?

  • निर्वाचन
  • नियुक्त
  • मनोनयन
  • चयन

नियुक्त

Ques 28: दुलर्भ का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दुर्गम
  • असुलभ
  • सुलभ
  • कठिन

सुलभ

Ques 29: फूल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • काँटा
  • पुष्प
  • कुसुम
  • इनमें से कोई नहीं

काँटा

Ques 30: देव का विलोम शब्द क्या होगा?

  • दानव
  • सुर
  • देवता
  • ये सभी

दानव

Vilom Shabd in Hindi

Ques 31: अधेरा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अंधकार
  • उजाला
  • दिन
  • रात

उजाला

Ques 32: जड़ का विलोम शब्द क्या होगा?

  • चेतन
  • आधार
  • उचा
  • इनमें से कोई नहीं

चेतन

Ques 33: चंचल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अचंचल
  • शरारती
  • एकाग्र
  • ये सभी

एकाग्र

Ques 34: पसन्द का विलोम शब्द क्या होगा?

  • नापसन्द
  • अपसन्द
  • बेकार
  • इनमें से कोई नहीं

नापसन्द

Ques 35: स्वच्छ का विलोम शब्द क्या होगा?

  • प्रदूषित
  • दूषित
  • अस्वच्छ
  • साफ

दूषित

Ques 36: प्रत्यक्ष का विलोम शब्द क्या होगा?

  • भरोसा
  • यकीन
  • अप्रत्यक्ष
  • परोक्ष

परोक्ष

Ques 37: स्वतंत्रता का विलोम शब्द क्या होगा?

  • गणतन्त्र
  • परतन्त्र
  • आजादी
  • प्रजातन्त्र

परतन्त्र

Ques 38: अनिवार्य का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अत्यावश्यक
  • परमावश्यक
  • वैकल्पिक
  • महत्वपूर्ण

वैकल्पिक

Ques 39: आरम्भ का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अंत
  • शुरू
  • खत्म
  • अनन्त

अंत

Ques 40: अनुकूल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अनुरूप
  • प्रतिकूल
  • सकुल
  • विकुल

प्रतिकूल

Vilom Shabd in Hindi

Ques 41: निर्मल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अनिर्मल
  • मलिन
  • अशुद्ध
  • इनमें से कोई नहीं

नियुक्त

Ques 42: सम्मान का विलोम शब्द क्या होगा?

  • असमान
  • अपमान
  • अभिमान
  • बेइजती

अपमान

Ques 43: धनी का विलोम शब्द क्या होगा?

  • निर्धन
  • धनवान
  • गरीब
  • इनमें से कोई नहीं

निर्धन

Ques 44: आज्ञा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • आदेश
  • उपकार
  • हुक्म
  • अवज्ञा

अवज्ञा

Ques 45: निर्माण का विलोम शब्द क्या होगा?

  • अनिर्माण
  • नाश
  • रचना
  • इनमें से कोई नहीं

नाश

Ques 46: अच्छा का विलोम शब्द क्या होगा?

  • बेकार
  • भला
  • गलत
  • बुरा

बुरा

Ques 47: सुबह का विलोम शब्द क्या होगा?

  • रात
  • दिन
  • शाम
  • ये सभी

शाम

Ques 48: उधर का विलोम शब्द क्या होगा?

  • इधर
  • वहाँ
  • दाया
  • बाया

इधर

Ques 49: सफल का विलोम शब्द क्या होगा?

  • विफल
  • कामयाब
  • नाकामयाब
  • असफल

असफल

Ques 50: विजय का विलोम शब्द क्या होगा?

  • पराजय
  • हार
  • मात
  • ये सभी

ये सभी

विलोम शब्द 50 भाग – 2

Download pdf

पर्यायवाची शब्द भाग – 1

 Math Mock Test in Hindi | बेसिक मैथ इन हिंदी

 Reasoning Questions in Hindi – 1

 SSC GD Online Test in Hindi – सामान्य बुद्धिमता

 SSC GD Mock Test in Hindi

 GK Online Test in Hindi

13 thoughts on “Vilom Shabd in Hindi : जानें Important विलोम शब्द List & Pdf Download

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *